Bunkernummer
C4
Oud Bunkernummer
CN2
Lokatie
Nazareth
Toegankelijkheid
Niet meer van toepassing. Bunker is gesloopt
Aantal kamers

2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidwesten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Hoeken afgewerkt met baksteen en het geheel gecementeerd met een assestenenmotief.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het enige schietgat links, was gecamoufleerd als een vals raam.
  • Het zat verborgen achter luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op deze metalen luiken waren houten raamprofielen gekleefd nog explicieter het uitzicht van een raam te geven.
  • Op de voorzijde van de commandokamer bezat de bunker nog een vals raam. Dit was identiek gecamoufleerd met dat verschil dat dit een gefixeerd vals raam was uitgewerkt op een metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Het gebouwtje had een vrij plat zadeldak opgetrokken in hout met als dakbedekking grijze asbestgolfplaten.
  • Het sas zelf had een klein plat dakje.
  • Het had achteraan een zinken afvoergoot die eindigde met een gietijzeren dolfijn.
  • Om het bunkertje te betreden was het toegangssas voorzien van enkele in beton gegoten treden. Beneden in dit sas was een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers. (nutteloos in de commandokamer maar meestal toch aanwezig)
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Deze laatste was niet aanwezig in de commandokamer (de kamer zonder schietgat)
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De originele beplantingen voor de bunker moesten bij de bouw bewaard worden.
  • Hij had het uitzicht van een assestenen stalletje bij de boerderij er vlakbij. Ook deze boerderij is samen met de bunker dienen te wijken voor de aanleg van het tankstation op de E17 richting Kortrijk.
  • Structuur.
  • Twee kamers die achteraan verbonden zijn met elkaar.
  • Enkel de linker kamer is voorzien van een schietgat.
  • De bunker was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur in de linker kamer.
  • Het bunkertje had geen oreillon.
  • Opmerkingen.
  • De bunker is een commandobunker op de steunlinie tussen de steunpunten Astene en Eke tussen C3 (990 m) en C5 (1350 m). De voorliniebunker A7 lag slechts 770 meter verwijderd. Voor A8 was dit slechts 480 meter. De achterlijn lag respectievelijk op 700 m (B5), 530 m (B6) en 630 meter (B7).
  • Het bunkertje beschikte in zijn enige mitrailleurkamer over de mogelijkheid tot het opstellen van een standaard Maximmitrailleur. Daarnaast waren ook alle voorzieningen aanwezig voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.
  • Het terrein horende bij de bunker zelf, was 1 are 21 Centi-are groot. Het betreft het oostelijkste hoekje van een smal perceel Nazareth Sectie E perceel 18a, gekadastreerd als Sparrenbos. Het afgescheiden perceeltje kreeg na de onteigening geen index toegekend binnen het grotere perceel 18a ondanks dat het er sindsdien niet meer bij behoorde.
  • Naast het terrein voor de bunker zelf, was bij deze bunker nog zowel een grote permanente als tijdelijke erfdienstbaarheid voorzien. Beiden verliepen over hetzelfde terrein en waren enkel verschillende in de breedte van de zone die diende voorzien te worden.
  • Zo was er een permanente erfdienstbaarheid over een strook van 2 meter breed over een private landwegel. Deze liep tussen het perceel rechts van het onteigende perceel voor de bunker te lopen en de Kortrijkseheerweg (steenweg langs dewelke men de achterlijn kan bereiken met de bunkers B5, B6 en B7.
  • Zo verliep deze erfdienstbaarheid over perceel 12e (wegeltje rechts van onteigende perceeltje voor de bouw van de bunker), 211.5 meter over perceel 192 en nog eens 207 meter over perceel 180. Zo kwam men uit op de Kortrijkseheerweg.
  • Voor de tijdelijke erfdienstbaarheid was er een strook voorzien van extra 3 meter breed aan de oostkant van de vorige permanente erfdienstbarheid (hetzelfde wegeltje dus). Deze liep opnieuw voor 17 centi-are op perceel 12e, voor 212,25 meter over perceel 192 en nog eens 204 meter over perceel 180.
  • Deze tijdelijke erfdienstbaarheid werd opgeëist voor een periode van 8 maanden na het tekenen van de akte om de bouw van de bunker mogelijk te maken.
  • Alle terreinen, zowel voor onteigening als voor erfdienstbaarheden, stonden kadastraal geregistreerd als eigendom van de Commissie Openbare Onderstand Gent.
  • Deze onteigening was opgesplitst in twee gedeeltes. Het grootste gedeelte van bouwwerken lag namelijk op het grondgebied Nazareth en omvatte de onteigeningen voor onderstaande bunkers: A7, A8, A9, A10, A11, B6, B7, B8, B9 en C4. Daarnaast omvatte dit dossier ook nog de onteigening voor bunker A6 op Astene en de erfdienstbaarheden voor de bunker A5 (ook op Astene).
  • Deze grote akte geraakte echter niet vlot afgehandeld en sleepte serieus aan zodat deze grote akte pas getekend voor akkoord geraakte op 22 februari 1936. Door het late afgehandeld geraken van deze akte zijn een aantal bouwprojecten zeker niet binnen hun voorziene termijn van 8 maand afgewerkt geraakt.
  • De akte werd getekend voor de totaalprijs van 20.055 Bef voor de gronden gelegen op Nazareth en nog eens 1575 Bef voor de percelen gelegen op Astene. Daarnaast omvatte deze ook een bijkomende clausule waardoor de originele eigenaars jaarlijks een bijkomende intrest op de verkoopssom ontvingen van 5%, wat in dit geval neerkomt op 1081.75 Bef per jaar.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • Van deze bunker is heden ten dage niets meer terug te vinden, hij werd namelijk reeds vrij lang geleden afgebroken. Hij is moeten wijken voor de aanleg van de parking en het tankstation van de afslag Nazareth op de autosnelweg E17 in de richting naar Gent toe. Voor de afbraak werd de bunker net zoals A8 gedynamiteerd.
  • Alle bijkomende info blijft dan ook steeds meer dan welkom. Mail mij gerust op info@bunkergordel.be.
  • De exacte locatie waar ooit deze bunker stond, dient te worden gesitueerd achter de gebouwen van het tankstation waar zich heden een gastank bevindt.
  • Oostelijk ervan bevindt zich een wegel die is afgesloten met een slagboom en dewelke perfect overeenstemt met de wegel die vroeger dienst deed voor zowel de tijdelijke als permanente erfdienstbaarheid.
  • Gezien de bunker is verdwenen, is het moeilijk info te geven over of deze bunker al dan niet schade had na de meidagen '40. De kans hierop is echter zeer klein daar er nooit effectief gevochten zou zijn op deze zone van de linie.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject C terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 55.262,20 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv. chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 55.512,20 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker lag langs het wegeltje dat heden dienst doet voor het personeel tewerkgesteld aan het benzinestation, restaurant en hotel op de terreinen van het tankstation te Nazareth langs de E17. Het ooit onteigende perceel is heden gebruikt voor de plaatsing van een gas-tank, achter de gebouwen van het tankstation in de richting Gent-Kortrijk.
Bijhorende foto's

Voorstudie horende bij dit bunkertje. Probleem bij dit bunkertje is dat door het doorsnijden van het terrein met de E17 het haast onmogelijk is dit terrein nog vlot te vergelijken met wat men er heden ziet.

De Hoeve zuidelijk van de bunker is verdwenen en diende ooit als camouflagevoorbeeld. De nog meer zuidelijke groep gebouwen is de heden nog bestaande hoeve aan de overkant van de E17.

Het wegeltje juist boven het te onteigenen terrein bestaat heden niet meer. Het schuin naar boven lopende wegeltje start heden praktisch waar de bunker ooit stond. Het wegeltje dat iets hogerop wordt gekruist, bestaat heden nog als een boswegeltje.
Algemene onteigeningsschets horende bij deze bunker.
Detail van de erfdienstbaarheden horende bij deze bunker. Volledig noordelijk lag de Kortrijkseheerweg.
Terreinschets zoals terug te vinden bij het bouwplan van de bunker.
Van het grondplan van deze bunker bestaan 2 versies. Dit is het originele ontwerp. Men ziet bovenaan nog de beginletters van het Franse Annulé staan.
Herziene grondplan van deze bunker. Dit vertoont totaal geen verschillen met het origineel.
De originele geannuleerde doorsnede AB horende bij bovenstaande grondplannen, geeft een beeld van de bunker ter hoogte van het toegangsas, kijkende op de achterkant van de bunker toe.
Gecorrigeerde doorsnede AB. Ook hier zijn nauwelijks verschillen zichtbaar. Het enige verschil dat zichtbaar is dat men het niveau van de bunker met amper 9 cm heeft verlaagd. Dit is opnieuw een voorbeeld om toch aan te duiden dat de bunkers zeker niet zomaar in het landsschap zijn uitgezet zonder veel voorafgaande studie.
De originele en eveneens geannuleerde doorsnede CD die een langsdoorsnede geeft doorheen het enige aanwezige schietgat.
Dezelfde doorsnede in de herziene versie. Ook hier is er enkel het verschil dat men de bunker 9 cm heeft verlaagd ten opzichte van zijn originele niveau.
De hier getoonde luchtfoto van Google Earth anno 2014 toont het ganse terrein horende bij het tankstation langs de E17 te Nazareth, richting Gent-Kortrijk.
Op dezelfde foto werden hiernaast eens een poging gedaan ongeveer de perceelsgrenzen zoals te zien op de voorstudie, aan te brengen. Hierdoor kan men toch een vrij exacte situering vinden van waar de bunker ooit moet hebben gestaan.
Uitvergroot detail van de situatie. Het blauwe vlekje noordelijk van het tankstation, zou ooit de lokatie van de bunker moeten zijn geweest.
Deze foto anno 2006 toont zowel de lokatie die ikzelf tot voor de aanpassing van deze bunkerfiche beschouwde als de correcte en de effectieve lokatie. Eerst situeerde ik de bunker ter hoogte van het uitrijden van de tankplaatsen (rechts van het zichtbare winkeltje horende bij het tankstation). In realiteit moet het echter meer naar links op de foto zijn geweest, waar heden een witte tank voor gas staat. Op de foto zichtbaar tussen twee geparkeerde auto's links van het tankstation.
De gastank, achteraan het parkeerterrein.
Situering gastank ten opzichte van de gebouwen van het tankstation.

Deze foto toont duidelijk de lokatie van de bunker (tank links op de foto) en de privaatwegel die ooit dienst deed als zowel tijdelijke als permanente erfdienstbaarheden.

Heden is dit wegeltje ook de toegang voor het personeel op deze site tewerkgesteld. De wegel is afgesloten met een hek zodat hij niet kan gebruikt worden als een illigale afrit van de autosnelweg.